Fundacja w ramach projektu „Twórczy ferment w pustostanach” miała przyjemność przeprowadzić DIAGNOZĘ POTENCJAŁU SPOŁECZNO – KULTURALNEGO MIESZKAŃCÓW we wsi Dąbrówki i Wola Mała w Gminie Czarna koło Łańcuta. Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu Narodowego Centrum Kultury w ramach programu DOM KULTURY + INICJATYWY LOKALNE.
Celem działań przeprowadzonych w ramach diagnozy jest swego rodzaju „wywołanie twórczego fermentu”, podczas którego mieszkańcy i pracownicy lokalnych instytucji kultury będą mogli odpowiedzieć sami sobie na istotne pytania:
– czy są świadomi tego, jakim potencjałem kulturotwórczym (materialnym i niematerialnym) dysponują?
– czy są w stanie wykorzystać go do realizacji samodzielnych inicjatyw?
– czy uświadamiają sobie, że sami mogą wpływać na zmianę obecnej tutejszej rzeczywistości?
Efektem badań miało być poznanie i zaangażowanie liderów zmiany społeczno-kulturalnej najbliższego otoczenia, wzmocnienie więzi pomiędzy działającymi we wsiach organizacjami, liderami, instytucjami w obszarze kultury. Także wzmocnienie potencjału, jaki posiadają te wsie – głównie rozumianego, jako pomysły, zdolności i aktywności jej mieszkańców.
Badanie zostało zrealizowane łącznie na grupie około 120 osób podczas dziewięciu różnego typu spotkań badawczych w miejscowościach Dąbrówki i Wola Mała w gminie Czarna w kwietniu 2017 roku.
Badaczami byli pracownicy Gminnego Ośrodka Kultury i Rekreacji w Czarnej, współpracownicy oraz członkowie Fundacji Rozwoju Społeczno-Gospodarczego „INWENCJA”, a także mieszkańcy gminy Czarna.
Wydaje się, że najbardziej efektywnym działaniem, którym można by zainteresować mieszkańców, jest „spontaniczny” happening w centrum miejscowości, podczas którego można badać reakcje przechodniów. Jednak małe miejscowości często nie posiadają miejsc, w których na co dzień, czy nawet od święta gromadziłaby się większa grupa osób. Dlatego też zdecydowano, że działania zaplanowane zostaną w miejscowych szkołach i ośrodkach kultury, w tym w pomieszczeniach pustostanów.
Diagnoza stanu posiadania, zbadanie świadomości istniejącego potencjału, automatycznie wiązała się z pojawiającymi się planami na przyszłość, marzeniami i pomysłami na inicjatywy.
Na początku świadomość, że na jakość życia wspólnoty można wpływać, angażując się samemu w realizację mniejszych działań – była w pewnym sensie odkrywcza. W miarę rozmów, oglądania prezentacji, malowania na ścianie okazywało się, że jest wiele miejsc, osób, tradycji, które zbyt rzadko są widoczne w lokalnej społeczności albo nawet w ogóle nie korzystano z ich potencjału.
Działania te uświadomiły mieszkańcom potencjał jaki posiadają, zwróciły uwagę na obszary wartościowe dla obu miejscowości oraz na zasoby, które należy lepiej wykorzystać i docenić. Pokazały możliwości aktywnego tworzenia lokalnego życia kulturalnego przy wsparciu mieszkających tu zdolnych i pomysłowych osób. Mieszkańcy zostali zmotywowani do przejęcia inicjatywy „we własne ręce”, do działania, nie biernego czekania na zmianę. Złożone propozycje inicjatyw są wynikiem powyższych działań. Każda z nich przewiduje czerpanie z lokalnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, w każdej przewidywane jest zaangażowanie lokalnych liderów, działaczy, artystów, zespołów.
Pomysły na inicjatywy, o których już w trakcie diagnozy rozmawiali mieszkańcy, związane były z trwałym zagospodarowaniem przestrzeni publicznych – pustostanów. Mieszkańcy postrzegali niewykorzystane obiekty jako dużą stratę dla społeczności i tutejszego życia kulturalnego. Prowadzone badania uświadomiły także pracownikom lokalnych ośrodków kultury, że zmiana obecnej rzeczywistości wymaga o wiele większego ich zaangażowania, niż miało to miejsce dotychczas.
Działania w ramach badań widocznie podniosły poziom świadomości społecznej o zasobach i potencjale miejscowości. Zebranie i podsumowanie zasobów/potencjału miejscowości przyczyniło się do zmotywowania mieszkańców w zaangażowanie w życie społeczno-kulturalne gminy i złożenia projektów na konkurs na lokalne inicjatywy.
Konkurs na inicjatywy lokalne wygrały: Pracownia ZPT, Mobilny ogród spotkań, Kulturalni Kulinarni oraz Anioły są wśród nas.
szczegółowe informacje: GOK CZARNA / TWÓRCZY FERMENT W PUSTOSTANACH